Dla wszystkich tych, którzy aktualnie stają się powoli absolwentami gimnazjum, a nie są do końca zdecydowani jak ich kariera zawodowa ma wyglądać ciężkim orzechem do zgryzienia będzie wybór szkoły średniej. Liceum czy technikum, a może jednak szkoła zawodowa? Najbardziej prestiżową możliwością z pewnością będzie wybór liceum, jednak to niestety zobowiązuje do dalszej nauki kosztem zyskania doświadczenia zawodowego.
Nie dla wszystkich edukacja w liceum będzie czymś dobrym (nie dyskryminując nikogo oczywiście) - chociażby dlatego, że nie wybierając żadnej dalszej drogi edukacji nie ma się zawodu, który jest tak bardzo ważny w przyszłej pracy. A nie każdy chce się dalej kształcić. Drugą opcją edukacji w szkole średniej jest technikum, które jest popularne, aczkolwiek nie tak bardzo jak liceum. O zainteresowaniu technikum świadczy to, że oprócz kształcenia ogólnego jest również zawodowe, co w niektórych przypadkach decyduje o wyborze technikum. Trzecią możliwością jest szkoła zawodowa, w której nacisk jest położony na naukę zawodu, w mniejszej ilości na rozwój kształcenia ogólnego, ponieważ przeważają godziny praktyk zawodowych.
Skupmy się bardziej na technikum, które w ostatnich latach znów jest licznie wybieranym kierunkiem wśród młodzieży, pomimo bezrobocia na polskim rynku. Ukończenie technikum daje większą szansę na znalezienie zatrudnienia, gdyż młodzi ludzie z doświadczeniem są bardziej atrakcyjnym "towarem" na rynku pracy. Odpowiednio wybrany kierunek technikum otwiera drzwi poważnych firm, które tylko czekają na młodą krew. Z punktu widzenia młodego człowieka technikum jest bardzo odpowiedzialną szkołą, ponieważ wybór właśnie takiej drogi wiąże się z uczeniem się tylko tych rzeczy, które są zawarte w programie przewidzianym dla danego zawodu. Ma to swoje plusy i minusy, na szczęście tych drugich jest znacznie mniej. Ale o tym za chwilę. Uczniowie technikum ogółem są postrzegani jako pewni siebie i tego, co chcą w życiu robić - aczkolwiek niekiedy dużo się zmienia podczas tych czterech/pięciu lat nauki.
Główne różnice między liceum a technikum
Owe szkoły różnią się między sobą diametralnie, chociaż łączy ich cecha wspólna - nauczanie ogólnokształcące. Zarówno w liceum, jak i technikum są takie przedmioty, które są obowiązkowe na tym stopniu nauczania, którym jest poziom wykształcenia średniego. Zalicza się do nich przedmioty maturalne, czyli: królową nauk - matematykę, język polski oraz język obcy. Dodatkowym przedmiotem, który powtarza się w każdym szczeblu jest przysposobienie obronne (albo: edukacja dla bezpieczeństwa) oraz podstawy przedsiębiorczości.
Można by rzec, że nauczanie w technikum jest dużo łatwiejsze, niżeli w liceum, biorąc pod uwagę lata kształcenia i proporcjonalne rozłożenie godzin materiału - zdecydowanie mniejszy poziom jest w technikum. Nic bardziej mylnego! Czas przeznaczony na podstawowe przedmioty wcale nie różni się od tego w liceum, godziny są rozłożone podobnie, czyli najwięcej uwagi jest poświęcone przedmiotom maturalnym a reszta stara się wtórować tym pierwszym (z marnym skutkiem). Jeśli zaś chodzi o dodatkowe przedmioty, które chcemy zdawać na maturze (biologia, chemia, fizyka, geografia, itp.) a jesteśmy w technikum, niestety będzie trzeba przyswajać tę wiedzę w swoim własnym zakresie - wspomagając się np. korepetycjami. To jest właśnie pierwszy maleńki minus technikum, aczkolwiek jeśli ktoś nie ma zamiaru iść na studia, to nawet go nie odczuje. Skupiając się na samym nauczaniu, w niektórych technikach jest mniejszy próg zaliczeniowy na sprawdzianach, czy pracach klasowych, ale wydaje mi się, że to głównie zależy od nauczyciela, niżeli od odgórnych progów ustalonych przez szkołę.
Zasadniczą różnicą, która zazwyczaj decyduje o wyborze technikum, bądź zrezygnowania z wyboru tej szkoły są praktyki, które są organizowane według ustanowionego planu przez daną szkołę. Jest to szansa na podpatrzenie tego, co sami będziecie robić w przyszłości a jednocześnie zastanowieniu się na poważnie, czy ten zawód na pewno będzie tym, co chcecie w życiu robić. Wiele osób przepisuje się do liceum z powodu rozmyślenia się co do zawodu lub zmienia kierunek na inny. Możliwości jest dużo. Skupiając się jednak na samej idei praktyk, w zależności od szkoły zajęcia praktyczne organizowane w technikum trwają jeden miesiąc. Zazwyczaj praktyki pojawiają się w planie zajęć dopiero na drugim roku, chociaż zdarzają się szkoły, gdzie i w drugim semestrze pierwszej klasy są one obecne w planie zajęć. Bywa również, że szkoła ustala jeden dzień w tygodniu szkolnym na "dzień praktyczny", w którym uczniowie technikum odbywają swoje praktyki. Głównie jednak spotykany jest ten pierwszy sposób.
Formuła praktyk jest prosta: wykonujecie te czynności, które zleca wam opiekun praktyk. Na początku niestety nie będziecie wykonywać tego, co macie określone w swoim zawodzie - ale spokojnie, na wszystko przyjdzie czas! Pierwszy dzień praktyk zazwyczaj jest zarezerwowany na ustalenie planu praktyk, zapoznanie z zakładem, personelem pracującym czy zasadami BHP. Stres zawsze jest obecny, dlatego nie trzeba się bać. Opiekunowie praktyk sami zaczynali od podobnych czynności, dlatego w razie nurtujących pytań są zawsze do dyspozycji. Podczas pierwszego pobytu na praktykach prace, które będziecie wykonywać nie będą pokrywały się z waszymi kompetencjami, jednak uwierzcie, że pokora i cierpliwość przynosi najlepsze owoce. Gdy opiekun praktyk zobaczy, że wkładacie dużo siebie w wykonywane czynności i robicie to dobrze, z pewnością zaoferuje wam przejście na "wyższy level". Na praktykach będziecie mogli się zaznajomić ze wszystkimi stanowiskami w danym przedsiębiorstwie/firmie - to dobry pogląd na to, na czym się skupić w waszej edukacji zawodowej. Bezpłatna forma zdobycia umiejętności zawodowych odstrasza, ponieważ praktyki w technikum można na swój sposób porównać do funkcjonowania wolontariatu, a nie każdy chciałby w takiej formie uczestniczyć.
Warto również wspomnieć o nauczaniu przedmiotów zawodowych, które są nieodłączną częścią technikum - bez nich ten rodzaj nauczania nie miałby prawa bytu. Dla każdego zawodu przedmioty zawodowe będą bardzo się różnić, jednak mają wspólną rolę, którą jest przygotowanie teoretyczne do wykonywania czynności zawodowych. Niektóre przedmioty oprócz teorii mają w sobie praktykę, czyli wykonywanie podstawowych czynności, które można spotkać w zawodzie. Tak więc, dla technika gastronomii praktyką będą zajęcia w kuchni, dla technika mechanika praktyczne zajęcia będą się odbywały w warsztacie samochodowym, który jest zazwyczaj w części "zawodowej" szkoły.
Jak wyglądają egzaminy w technikum?
To pytanie czasem przemyca się w myślach kandydatów szkół średnich, chociaż tak naprawdę nie ma znacznej różnicy jeśli chodzi o maturę. Harmonogramy są identyczne jeśli chodzi o technika i licea. Te same terminy o egzaminy maturalne podstawowe, jak i te dodatkowe, czyli jeśli chodzi o maturę - tak samo.
Technikum jednak ma to do siebie, że oprócz matury uczniowie zdają również egzamin zawodowy, który potwierdza kwalifikacje w zawodzie. Egzamin jest przeprowadzany w formie teoretycznej oraz praktycznej. Teoretyczna część egzaminu jest przeprowadzana w formie testu jednokrotnej odpowiedzi, która liczy sobie 50 pytań związanych z zawodem, a 20 pytań jest z zakresu wiedzy ekonomicznej, marketingowej i przedsiębiorczości. Egzamin praktyczny jest odzwierciedleniem przyszłej pracy zawodowej. W zależności od specjalizacji zawodowej uczeń ma do wykonania zabiegi, czynności, z którymi być może spotkał się na swoich praktykach.
Dla przykładu:
- kucharz - wykonuje posiłki, przygotowuje miejsce posiłku, etc.,
- mechanik samochodowy - robi podstawowe czynności związane z zawodem,
- ekonomista - wykonuje zadanie odpowiednie do kompetencji.
Egzaminy są zawsze przeprowadzane pod koniec czerwca, więc absolwenci technikum mają około dwóch miesięcy na przygotowanie do egzaminów. Mogą również rozłożyć sobie czas, odpowiednio dla matury, jak i egzaminu zawodowego.
Wybór technikum nie musi być wcale przymusem, który podejmuje się, by uniknąć wysokich progów w liceum. Szkoła ta może mieć bardzo dużo plusów, jeśli tylko nie traktuje się jej z dystansem. Po ukończeniu technikum jest bardzo wiele możliwości, które można zrealizować - m. in. studia na swoim upragnionym kierunku, a także można też podjąć naukę w szkole policealnej. Także w trakcie kształcenia się można brać udział w różnego rodzaju olimpiadach - zarówno tych zawodowych, jak i olimpiad z innych przedmiotów. Nagrodą w takich konkursach jest zdobycie indeksu na uczelnię wyższą.
Technikum jest trudną szkołą, ponieważ jednoczesne przygotowywanie się do egzaminów zawodowych, jak i egzaminów maturalnych może nastręczyć nieprzyjemnych odczuć i obniżenia pewności siebie, jednak nie warto się załamywać, gdyż wszystko można ze sobą pogodzić. Przede wszystkim nie należy rezygnować z podejścia do matury, jak to robią niektóre osoby. Owszem, jeśli się nie powiedzie, będziecie mogli poprawić wyniki matury, a nuż uda się coś zdać, więc zawsze zostanie mniej materiału na następny rok.